Ένας ακόμα "χαμένος κρίκος" έρχεται να προστεθεί στην μακρά ιστορία της εξέλιξης. Ενα νέο απολίθωμα δεινοσαύρου που βρέθηκε στην Κίνα από τον πιο διάσημο στον κόσμο "κυνηγό" απολιθωμάτων, τον Xing Xu, ερευνητή του Ινστιτούτου Παλαιοντολογίας Σπονδυλωτών και Παλαιοανθρωπολογίας του Πεκίνου, παρουσιάστηκε στη διεθνή επιστημονική κοινότητα ως η λύση σε ένα παλαιό εξελικτικό αίνιγμα: με ποιο τρόπο τα πουλιά απέκτησαν τις φτερούγες τους.
Οι φτερούγες των πουλιών θεωρούνται ότι προκύπτουν από τη συγχώνευση του δεύτερου, του τρίτου και του τέταρτου δάχτυλου στα χέρια τους, καθώς το έμβρυο αναπτύσσεται. Τα θηρόποδα, οι κυρίαρχοι σαρκοφάγοι δεινόσαυροι (μεταξύ αυτών ο τρομερός Τυραννόσαυρος Ρεξ), επίσης είχαν μόνο τρία μακριά δάχτυλα.
Όμως οι παλαιοντολόγοι μέχρι τώρα πίστευαν ότι αυτά τα δάχτυλα ήσαν το πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο, πράγμα που μπέρδευε τα πράγματα, αφού δεν υπήρχε αντιστοιχία με τα δεύτερο, τρίτο και τέταρτο δάχτυλο των πουλιών από όπου προκύπτουν τα φτερά. Η μέχρι σήμερα προτιμώμενη ερμηνεία ήταν ότι τα θηρόποδα έχασαν το τέταρτο και το πέμπτο δάχτυλό τους, ενώ τα πουλιά έχασαν το πρώτο δάχτυλο και ανέπτυξαν ένα τέταρτο.
Όμως η νέα ανακάλυψη του απολιθώματος στη δυτική Κίνα, μέσα σε ιουρασικούς βράχους ηλικίας 156 - 161 εκατ. ετών, δείχνει το δρόμο για μια πιο απλή απάντηση. Το απολίθωμα -που παρουσιάστηκε στο επιστημονικό περιοδικό "Nature"- ανήκε σε έναν κερατόσαυρο (Limusaurus inextricabilis) που διέθετε ράμφος, ήταν φυτοφάγος και ανήκε στα πρώιμα θηρόποδα. Είχε ένα μικρό πρώτο δάχτυλο, καθώς και ένα μετακάρπιο στη βάση του δεύτερου δάχτυλου, που ταιριάζει με αυτά που έχουν βρεθεί στη βάση του πρώτου δάχτυλου των σαρκοβόρων θηρόποδων, όπως οι Τυραννόσαυροι.
Τα δύο αυτά ανατομικά στοιχεία, κατά τους επιστήμονες, δείχνουν ότι τα πρώτα δάχτυλα στα κατοπινά θηρόποδα είναι στην πραγματικότητα τα δεύτερα δάχτυλα.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, τα εξελιγμένα θηρόποδα (από τα οποία προήλθαν τα πουλιά) είχαν τα δάχτυλα 2, 3 και 4, όμως μέχρι τώρα αυτά είχαν ταυτοποιηθεί λανθασμένα ως 1, 2 και 3.
Έτσι, οι επιστήμονες υποστηρίζουν πλέον, με βάση το νέο απολίθωμα, ότι τα αρχικά θηρόποδα έχασαν το πρώτο και το πέμπτο δάχτυλό τους κάποια στιγμή και ότι αυτά τα δάχτυλα δεν εμφανίστηκαν στα κατοπινά θηρόποδα, μια ερμηνεία που απλοποιεί τα πράγματα σε σχέση με την εξελικτική ιστορία των πουλιών, καθώς, με βάση τη νέα ερμηνεία, τόσο τα θηρόποδα όσο και τα πουλιά εμφανίζονται να έχουν τα ίδια δάχτυλα (δεύτερο, τρίτο και τέταρτο).
Σύμφωνα με τον Πολ Μπάρετ, παλαιοντολόγο του Μουσείου Φυσικής Ιστορία του Λονδίνου, το νέο απολίθωμα αποτελεί ένα είδος "χαμένου κρίκου" που δείχνει την ενδιάμεση μορφολογία των δάχτυλων κατά το εξελικτικό στάδιο ανάμεσα στα πιο πρωτόγονα θηρόποδα και τα σημερινά πουλιά.
?λλοι πάντως επιστήμονες, όπως ο εξελικτικός γενετιστής Γκίντερ Βάγκνερ του πανεπιστημίου Γιέηλ των ΗΠΑ, εκφράζουν επιφυλάξεις για τον τρόπο που ερμηνεύεται το νέο εύρημα. Από την άλλη, ο Κέβιν Πάντιαν, παλαιοντολόγος του πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας-Μπέρκλεί, δεν απέκλεισε την πιθανότητα ο κερατόσαυρος, πάνω στο απολίθωμα του οποίου βασίστηκε η νέα θεωρία, να μην ήταν παρά μια μεμονωμένη εξελικτική περίπτωση και να μην αντανακλά τη μορφολογία των δάχτυλων που είχε η πλειονότητα των θηρόποδων.
εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, Πέμπτη 18 Ιουνίου 2009
